W najnowszym badaniu naukowym przeprowadzonym przez National Marrow Donor Program (NMDP) zbadano długoterminowe skutki stosowania filgrastymu u dawców krwiotwórczych komórek macierzystych (PBSC). Badanie to dostarcza cennych informacji na temat bezpieczeństwa filgrastymu, substancji czynnej stosowanej w mobilizacji komórek macierzystych, i jest największym oraz najobszerniejszym tego typu badaniem do tej pory. Filgrastym, będący rekombinowanym ludzkim czynnikiem stymulującym kolonie granulocytów, jest szeroko stosowany w procesie zbierania komórek macierzystych z krwi obwodowej, ale jego długoterminowe efekty były dotychczas słabo poznane.
Projekt badania i metodyka
Badanie obejmowało 32 634 dawców, z których 21 833 zgodziło się na udział. Uczestnicy byli monitorowani przez okres do 20 lat, a badanie skupiło się na ocenie występowania nowotworów złośliwych, chorób autoimmunologicznych i incydentów zakrzepowych. Dawcy byli podzieleni na dwie grupy: dawcy PBSC, którzy otrzymali filgrastym, oraz dawcy szpiku kostnego (BM), którzy stanowili grupę kontrolną. Wszyscy dawcy PBSC otrzymali filgrastym w dawce około 10 μg/kg dziennie przez 5 dni przed pobraniem komórek.
Wyniki badania
Nowotwory mieloidalne
W badaniu nie stwierdzono zwiększonego ryzyka nowotworów mieloidalnych u dawców PBSC w porównaniu z dawcami BM. Wskaźnik zachorowalności wynosił 2,53 na 100 000 osobolat dla dawców PBSC i 4,13 dla dawców BM. Różnice te nie były statystycznie istotne (P = .55).
Nowotwory limfoidalne
Podobnie, wskaźnik zachorowalności na nowotwory limfoidalne wynosił 14,33 na 100 000 osobolat dla dawców PBSC i 13,78 dla dawców BM, co również nie wykazało statystycznie istotnych różnic (P = .92).
Inne nowotwory
W przypadku innych nowotworów, wskaźnik zachorowalności był niższy u dawców PBSC (460,36 na 100 000 osobolat) w porównaniu do dawców BM (521,59), z istotnością statystyczną na poziomie P = .05.
Choroby autoimmunologiczne
W badaniu oceniano również występowanie chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy stwardnienie rozsiane. Wskaźnik zachorowalności wynosił 385,19 na 100 000 osobolat dla dawców PBSC i 367,62 dla dawców BM, bez istotnych różnic (P = .66).
Incydenty zakrzepowe
Występowanie incydentów zakrzepowych było porównywalne między obiema grupami, z wskaźnikiem 132,23 na 100 000 osobolat dla dawców PBSC i 131,63 dla dawców BM, co wskazuje na brak istotnych różnic (P = .95).
Porównanie z danymi SEER
W porównaniu z populacją ogólną, dawcy PBSC wykazywali niższe wskaźniki zachorowalności na nowotwory mieloidalne i limfoidalne, co sugeruje, że filgrastym nie zwiększa ryzyka tych nowotworów w porównaniu z populacją ogólną.
Dyskusja
Wyniki badania potwierdzają, że stosowanie filgrastymu u dawców PBSC nie wiąże się z długoterminowym zwiększeniem ryzyka nowotworów ani chorób autoimmunologicznych. Dotychczasowe obawy dotyczące potencjalnego związku filgrastymu z występowaniem ostrej białaczki szpikowej (AML) nie znalazły potwierdzenia w tym badaniu. Również ryzyko incydentów zakrzepowych nie było zwiększone.
Badanie to jest istotnym krokiem w kierunku lepszego zrozumienia długoterminowego bezpieczeństwa filgrastymu i dostarcza cennych informacji zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów, którzy rozważają udział w procedurach dawstwa komórek macierzystych.
Podsumowanie
Badanie NMDP stanowi istotny wkład w wiedzę na temat bezpieczeństwa filgrastymu u dawców krwiotwórczych komórek macierzystych. Wyniki te powinny uspokoić potencjalnych dawców oraz klinicystów, zapewniając, że filgrastym nie zwiększa ryzyka poważnych schorzeń długoterminowych.
Bibliografia
Stefanski Heather E., Kuxhausen Michelle, Bo-Subait Stephanie, Kobusingye Hati, Mattila Deborah, Schenfeld Jennifer, Sandschafer Darcie, De Oliveira Brandao Cisio, Burns Linda J., Shaw Bronwen E., Pulsipher Michael A., Miller John P. and Devine Steven M.. Long-term outcomes of peripheral blood stem cell unrelated donors mobilized with filgrastim
